Bir kedinin beden dilinden; duygudurumunun nasıl olduğu, etrafındaki insanları ve diğer hayvanları nasıl algıladığı, etkileşime istekli olup olmadığı, akut ağrı çekip çekmediği gibi birçok durum anlaşılabilir. Kedilerle bunları hesaba katarak etkileşmek insan-kedi ilişkisinin kalitesini arttırır; ciddi yaralanmaların hatta hayati olabilecek tıbbi sorunların önüne geçmeyi sağlayabilir; dolayısıyla kedilerle etkileşimde olan insanların onların beden dillerini okuyabilmeleri oldukça önemlidir. Özellikle kedilerle aktif etkileşim içindeyken o anda yaptığınız şeyle ilgili kedinin neler hissettiğini bilmeniz için beden dillerini iyi okumak çok işe yarar.
Kedilerin beden dilleri üzerinden duygudurumlarını, motivasyonlarını ya da çevreye verdikleri diğer mesajları analiz ederken organların tekil olarak özellikleri, bedenin tamamının duruşu (postür), hareketler, vokalizasyonlar ve içinde bulunulan bağlam birlikte değerlendirilmelidir. En dikkat çekici ve ifadeli postürlerden biri olan, "cadılar bayramı kedisi" postürü (hedefe yan durarak, sırt ve kuyruk kılları kabarmış, sırt yukarı kavisli) normalde büyük bir tehdit algısının olduğu bağlamlarda defansif agresyonu ifade ederken, aynı postürü ya da çok benzer versiyonlarını evde kediniz sizi oyuna ayartmaya çalışırken de gösterebilir.
İletişimsel davranışlar; görsel, dokunsal, işitsel, kokusal diye gruplansa da, bunların genelde farklı kombinasyonlarda iç içe oldukları da unutulmamalıdır. Kuyruğu havada, gözleri kapalı, hafif mırlayarak kafasını başka bir kediye sürten bir kedi, aynı anda hem görsel hem dokunsal hem işitsel hem de kokusal bir davranış göstermektedir. Bu sayfada görsel ve/veya dokunsal içerik taşıyan davranışlar "beden dili" başlığı altında ele alınmıştır.
Kedinin gözbebeğinin ne kadar açık olduğu, göz kapaklarının pozisyonu ve hareketi, bakışın yönü kedinin duygudurumuna dair bilgiler verir fakat bunlar doğal olarak postür ve bağlamla birlikte okunmalıdır.
Tamamen büyümüş gözbebekleri korku, heyecan ya da şaşkınlık işareti olabilir. Tamamen küçülmüş gözbebekleri saldırganlık, kızgınlık, gerginlik işareti olabilir. (Ortamdaki ışık düzeyi de bu değerlendirmede dikkate alınmalıdır.)
Gözleri "faltaşı gibi" açık bir kedi, ortamda ne olduğunu anlayamadığı ya da göremediği bir uyaranla ilgili olarak alarmda olabilir. Gözleri çok az kapalı bir kedi rahat ve halinden memnun olabilir. Bakışları donuk, göz kapakları yarım ya da büyük oranda kapalı, çömelmiş oturan bir kedi akut ağrı çekiyor olabilir. (Bu konuda daha fazla bilgi için Soru&Cevap sayfamızdaki "Bir kedinin akut ağrısı olduğu nasıl anlaşılır?" başlıklı sorudan faydalanabilirsiniz.)
Doğrudan göz kontağı kurmamak, kedilerin çatışmaları engellemek için kullandığı bir yöntemdir. Eğer bir kedi gözlerini rakip bir kediye (hayvana ya da insana) dikip bakışını kilitliyorsa bu, ofansif saldırganlığı ifade eder. Siz de kedilere saldırganlık sinyallemek istemiyorsanız bu şekilde kitlenmiş bir bakışla gözlerine bakmamanızda fayda vardır.
Pozitif bir bağlamda ise kediler sevdikleri kedilere ya da insanlara bakarak yavaşça göz kırpabilirler; bu jestin sevgi ve sıcaklık göstergesi olduğu düşünülmektedir. Benzer şekilde kedinize karşılık verebilirsiniz.
Kuyruk; denge sağlama, hızla koşarken ani yön değiştirmeye yardımcı olma gibi işlevlerinin yanında önemli bir iletişim organıdır. Kuyruğun pozisyonu ve hareketleri hayvanın o andaki duygudurumu ve motivasyonlarıyla doğrudan ilişkilidir.
Yürürken yukarı doğru dimdik duran bir kuyruk kedinin bulunduğu çevrede güveninin yüksek, her şeyin yolunda, o anda keyfinin özellikle yerinde olduğunun bir işaretidir. (Herhangi bir nedenden dolayı tedirgin ya da gergin bir kedi çevredeki potansiyel tehditlerce görülme olasılığını azaltmak ister; bu nedenle kuyruğunu havada tutmaz. Böylece, gövde seviyesinde kendini saklayan çalıların arasında gezinirken etraftan görülme ihtimalini oldukça azaltmış olur.)
Nötr denebilecek duygudurumundaki bir kedinin kuyruk pozisyonu gevşek bir şekilde, yatay ya da hafif aşağı doğru olabilir. Sevdiği bir kediye ya da insana yaklaşan ve onu selamlayan bir kedinin kuyruğu yukarı doğru diktir ve ucu çengel gibi kıvrılmış olabilir. Bu selamlama sırasında kuyruk titreşebilir. Bunlar sevgi ve güven jestleridir.
Aynı sosyal gruptaki kediler, bir bağ güçlendirme jesti olarak yan yan durup kuyruklarını birbirlerine dolayabilir.
Tam yataydan biraz daha yukarı pozisyonda olan bir kuyruk, kedinin tetikte ve dikkatli olduğunu gösterebilir.
Bir yandan diğerine savrulan ya da bir yüzeye arka arkaya vuran bir kuyruk rahatsızlık, huzursuzluk ve gerginlik göstergesidir. (Kedinizi okşarken kuyruğunu her zaman gözlemlemeli ve bu davranışla karşılaşırsanız okşamayı hemen kesmelisiniz.)
Korkmuş ve saldırma ihtimali olan bir kedi kuyruk kıllarını dikleştirerek kuyruğunu kabartır, ters U pozisyonunda tutar ve yan durur. Kendini olabildiğince büyük göstermeye çalışır.
Çok korkmuş ve paralize olmuş bir kedi patilerinin üzerinde otururken kuyruğunu altına sokar ya da vücudunun yanına bitiştirir. Kendini olabildiğince küçük göstermeye çalışır.
Dimdik duran, tam ileriye bakan kulaklar faltaşı gibi açık gözlerle birlikte bir uyarana yönelik merakla dikkat kesilmeyi, alarmda olmayı ifade eder. Avsal bağlamlarda sık görülür.
Kediler kendilerini rahat hissederken de kulaklar diktir ama tam öne değil, çok hafif yana doğru bakarlar ve kulak kasları da tam kasılmadığı için diklik de biraz azalmıştır.
Yana ya da arkaya doğru yönlenmiş ve kafaya basılmış kulaklar, defansif ya da ofansif agresyonla, teslimiyetle, kavgalar sırasında kulakların korunmasıyla ilişkilidir. Korkunun agresyona göre çok daha baskın olduğu bağlamlarda kulaklar kafaya tamamen basılır. Kedinin rakibini domine etme isteğinin baskın olduğu bağlamlarda kulaklar yana ya da arkaya doğru dönse de kafaya basılmamışlardır, eğikleşmiş ve gergin bir görüntü verirler.
Sebepsiz görünen anlık kulak seyirmeleri endişe ve gerginlikle ilişkili yer değiştirme davranışları olabilir.
Rahat bir kedinin standart halinde bıyıklar yana ve hafif aşağı doğru bir pozisyondadır; araları çok açık ya da çok kapalı değildir. Avcılık içgüdüsünün ve davranışlarının aktive olduğu durumlarda bıyıklar biraz öne ve aşağı doğru yönlenir, ve birbirlerinden ayrılırlar. Bu pozisyon odaklanma, aşırı dikkat, motivasyon fazlalığı ve atağa hazırlığı ifade eder. Av ya da tehdit çok yakınsa (30 cm'den daha yakın), savunma ya da saldırı motivasyonu korkuya baskın geldiyse bıyıklar araları tamamen açılarak öne doğru yönlenebilir. Korkunun baskın olduğu durumlarda, bıyıklar birbirlerine yaklaşıp arkaya doğru yönlenebilirler.
Bu konu, Soru&Cevap sayfamızda "BİR KEDİNİN AKUT AĞRISI OLDUĞU NASIL ANLAŞILIR?" başlığında ele alınmıştır. Yazılanlara göre kedinizin ağrı çektiğinden şüpheleniyorsanız hiç zaman kaybetmeden veterinere gitmelisiniz.
Yatıyor, oturuyor ya da ayakta olabilir. Ayaktaysa hareketler yavaşça ve akıcıdır. Yatıyorsa ve göbeği açıksa bu, bulunduğu çevreye ve etrafındaki insanlara dair güvenlik duygusunun üst düzeyde olduğunun göstergesidir.
Göz kapakları hafif alçalmış ve göz kırpışları yavaşçadır.
Kulaklar dik olsa da dimdik, gergin bir görüntü vermezler. Yönleri hafif yana açılı olarak ileriye doğrudur. Etraftan gelen seslere göre yönelimleri değişebilir.
Bıyıklarda bir gerginlik yoktur. Yana ve hafif aşağı doğru pozisyondadırlar; birbirlerinden çok ayrı ya da bitişik değillerdir.
Kuyruk aşağı doğrudur; "ahenkli" bir hareket olabilir. Bir yandan diğerine hızla savrulma, seyirme ya da titreşim benzeri hareketler yoktur.
Diğer: Mırlama, temizlenme, gerinme, esneme, yuvarlanma davranışları da bu duygudurumunda görülebilir.
Bu beden dilindeki bir kediyle etkileşime girip girmemeye ondan gelecek ilk tepkilere göre karar vermelisiniz. Halinden zaten memnun olduğu için rahatsız edilmemeyi tercih edebilir. Siz ona elinizi uzattıktan sonra etkileşime istekli olduğunu size yönelen davranışlarla net olarak göstermiyorsa kendi haline bırakmalısınız. Etkileşime istekli görünüyorsa, kademe kademe, beden dilini ve tepkilerini gözlemleyerek, etkileşim düzeyinizi arttırabilirsiniz.
Doğrusal bir hatta, kuyruk tam yukarı dik bir şekilde sevdiği bireye doğru yürümek (selamlama). Bu davranışa kuyruğun titreşmesi de eşlik edebilir. Bazı kediler titrek sesli, "miv" benzeri ya da ikisinin karışımı kısa bir selamlama vokalizasyonu da kullanabilir. (Daha fazla bilgi için vokalizasyonlarla ilgili sayfamıza bakabilirsiniz.)
Birine kafasını sürtmek. ("Kafa toslama") (Kafa bölgesindeki koku salgı bezlerinden koku aktarımına da hizmet ettiği için kısmen kokusal iletişimle de ilgili bir davranış.)
Birine vücudunun yanını sürtmek.
Kafa ve beden temasıyla selamdan sonra arka dönme/arkaya geçme... Daha çok kokusal iletişimle ilgili olan bu davranış kedilerin kafa ve vücut sürtünmesini içeren ilk selamlaşmalarından sonra gerçekleşir. Kediler birbirlerinin duygudurumlarıyla ilgili çeşitli bilgileri anüsün yanlarındaki koku salgı bezlerinden salgılanan feromonlar yardımıyla alır. Bu nedenle araları iyi, birbirlerine güvenleri yüksek olan kediler birbirlerine arkalarını dönerek diğer kedinin bu feromonları koklamasına izin verirler. Yanınıza gelen kediniz uzattığınız elinizi kokladıktan sonra arkasını dönüyorsa bu davranış gerçekleşiyor demektir; elinizin dışıyla arka bacaklarının arkasındaki kıllara hafifçe dokunabilirsiniz.
Sevdiği kişinin yakınlarında ya da üzerinde sakin ve rahatlamış postürlerle zaman geçirme, oturma, yatma, uyuma, gerinme, yuvarlanma, yere devrilme, göbeği açık olacak şekilde sırt üstü yatma. (Bu pozisyon kesinlikle "göbek okşamaya davet" değildir.) Bu davranışlara mırlama eşlik edebilir.
Sevdiği kişiye bakarak yavaşça göz kırpma (aynı şekilde karşılık verebilirsiniz).
Arkasını dönerek oturma/yatma (güven ifadesi).
Başkasını tımarlama (yalama).
Bu beden dilindeki bir kedi sizinle etkileşim kurmak istiyor demektir. Bir kediyle dokunsal etkileşime geçmek için en doğru zaman bu zamandır. Yine de, kedilerin, süresi kısa tutulan, aralıklı temas seanslarını ve fiziksel olarak kısıtlanmadan sevilmeyi tercih ettiklerini unutmamalısınız. Etkileşimin kontrolünün onda olduğunu, hareketlerini kısıtlamadığınızı kedinize göstermelisiniz. Uzaklaşmak istediğinde izin vermelisiniz.
Kedi selamlaşmasına dair temel davranışları bu videoda görebilirsiniz:
Kuyrukların yaklaşınca selamlama pozisyonuna kaldırılması.
Burun koklaşması ve kafa sürtme.
Vücudun yanını sürtme.
Anal koklama.
Bu beden dili, tespit edilen potansiyel bir ava yaklaşırken ya da kedinin alanında tehdit olduğundan şüphelendiği ama ne olduğunu anlamadığı bir durumu incelerken görülebilir.
Kedi duruyor ya da dikkatini çeken şeye doğru ilerliyor olabilir.
Kafa normalden daha ileri bir pozisyonda durur, boyun uzamış görünür.
Gözler "faltaşı gibi" açıktır.
Kulaklar gergin, dimdik ve öne doğru kasılmışlardır. Tam olarak kedinin baktığı yöne doğrudurlar.
Bıyıklar gergin, normal pozisyona göre biraz daha aşağı ve öne doğrudurlar.
Kuyruk farklı seviyelerde olabilir; ucunda seyirme benzer hareketler olabilir.
Kedi av modundaysa ve nesneye yaklaşmak istiyorsa vücudunu yere yaklaştırır, kuyruk kabaca yere paralel bir pozisyonda havada asılı kalmış gibidir, kafa tamamen ileri uzanmıştır, hedefteki nesnenin kendisini fark etme riskine dair düşüncesine göre ya ağır çekimdeymiş gibi oldukça yavaş hareketlerle ara ara durarak ya da hızlıca ama kesintili hareketlerle hedefe doğru yürür.
Bu beden dilindeki bir kediyi rahat bırakmalısınız. Konsantrasyonu ve merakı yüksekken müdahale ederseniz rahatsız edebilir, korkutabilir ve agresif davranışlara maruz kalabilirsiniz.
Kediniz size doğru kuyruğu havada yaklaşıp titrek bir ses çıkarıp ona doğru bir reaksiyon verdiğinizde hemen arkasını dönüp bir yere koşuyorsa bu genelde oyuna davettir.
Oyuncaklarının kaldırıldığı bir raf ya da dolabın önünde ön patileriyle yukarı uzanıp tırmalama benzeri bir hareket yapıyorsa bu da oyun motivasyonuyla ilgilidir.
Kedinizin keyfi yerindeyken, enerjisi fazlayken, bedenini profilden göreceğiniz şekilde biraz uzakta karşınızda durup, size bakıp, sırtını ve kuyruğunu ters U şeklinde kavislendirerek size doğru birkaç adım yan yan yürüyebilir. Kuyruk ve sırttaki kıllar bazen biraz kabarmış da olabilir. Defansif agresif bağlamlarda da görülebilen benzer bir postür vardır fakat buradaki, pozitif bir duygudurumu çerçevesinde, oyunsal bağlamda ortaya çıkan bir davranıştır ve "hadi oynayalım" olarak anlamlandırılabilir.
Önünüze gelip bir anda yere devrilerek yan yatma, yuvarlanma gibi hareketler yavru kedilerin birbirlerini oyuna davet jestleri arasındadır. Bazen bu hareketle kedinizin size vermek istediği mesaj da oyuna davettir.
Kediniz bazen durup dururken evde oradan oraya çılgınca koşuyorsa bu, avlanma/oyun enerjisini gerektiği gibi harcayamadığının göstergesidir. Kedinizi günde en az iki kez 15'şer dakika, yavruysa daha fazla kedi oltasıyla oynatmalısınız. Bu konuda daha fazla bilgi için "Evdeki Kedi" bölümündeki "Kediler ve Avcılık" başlıklı sayfamızdan faydalanabilirsiniz.
Bu beden dilini gösteren bir kedinin harcanması gereken oyunsal/avsal bir enerjisi ve ihtiyacı var demektir. Kedi oltası tipi bir oyuncakla kedinizi oynatarak bu ihtiyacını karşılamalısınız. Aksi takdirde istenmeyen davranışlar ve/veya çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Kedinizi nasıl oynatırsanız bu ihtiyacını doğru karşılayabileceğinizi öğrenmek için "Evdeki Kedi" sayfamızdaki "Avlanma İçgüdüsü" başlıklı bölümden faydalanabilirsiniz.
Aşağıdaki videoda örnekleri bolca görülen, bir kedinin diğerini oyuna teşvik ederken sergilediği yan durma, kabarma, yere devrilme, yuvarlanma, üzerine atlama gibi davranışlar frekansları düşmekle beraber kısmen ya da tamamen yetişkinliğe de taşınır. Kediniz yanınıza gelip benzer davranışlar gösteriyorsa sizinle oynamak istiyor demektir.
Bu duygu spektrumunda tedirginlikten korkuya gittikçe, ortamdan kaçma imkânı da yoksa, kediler şu davranışları git gide belirginleşerek gösterirler:
Kendilerini daha küçük gösterecek şekilde yere yakınlaşır ya da tamamen çömelirler.
Hareketler ağır çekim olur ya da tamamen donakalırlar.
Gözler açılır, gözbebekleri genişler.
Kulaklar basıklaşarak kafaya yaklaşır.
Kuyruk kıvrılarak bedene bitiştirilir ya da seyirme benzeri hareketler görülür.
Korkunun ağır bastığı, agresyonun fazla olmadığı bu haldeki bir kediye tehdit unsuru çok yaklaşırsa saldırıya hazırlanma başlar. Gergin miyavlamalar, tehdit çok yaklaştıysa bol diş göstermeli tıslamalar, bağırmalar eşlik edebilir. Bıyıklar gergin bir şekilde öne yönlenir. Kulaklar kafaya tamamen basılabilir. Tehdit iyice yaklaşırsa kedi yan yatıp tüm pençeleri ve ağzını tehdide göstererek aktif savunmaya hazırlanabilir.
Bu beden dilindeki bir kediyi rahat bırakmalısınız; destek olmak için temas kurmaya çalışmamalısınız. Bu duruma neden olan uyaranı ortamdan uzaklaştırabiliyorsanız hemen uzaklaştırmalı ve kedinizi rahatlayana kadar yalnız bırakmalısınız.
Kedi başka bir canlı tarafından bölgesel ya da bireysel güvenliğine tehdit hissederse savunma agresyonu ortaya çıkabilir. Bu durumdaki bir kedinin beden dilinde şunlar gözlenebilir:
Rakibe karşı yan durur. Yere yaklaşabilir ya da ayakta kabarık bir pozisyonda durabilir.
Ayakta durmayı tercih ettiyse kendini büyük göstermek için bacaklarını dik ve düz tutarak normalden biraz daha yükselir, sırtını yukarı doğru kavislendirir, sırt ve kuyruk kıllarını kabartır. Bu sırada kafası rakibe dönüktür fakat direkt göz kontağı kurmaktan kaçınır. Gözler tam olarak açık ve gözbebekleri, özellikle korku fazlaysa, normalden büyük olabilir. Kulaklar bir miktar arkaya dönmüştür ve korku düzeyiyle ilişkili olarak yatıklaşmıştır. (Rakip yaklaştıkça bu pozisyondan, yine aynı şekilde yan durarak alçalmaya geçiş olabilir.)
Yere yaklaştıysa (tam çömelme olmayabilir) kuyruğunu bedenine bitiştirebilir. Bitiştirmediyse kuyruk aşağı doğru durur. Kafa gene tehdide dönüktür fakat direkt göz kontağı kurmaktan kaçınır. Kulaklar tehdit algısı ve korku düzeyiyle ilişkili olarak değişen oranlarda yanlara ya da arkaya doğru döner ve kafaya basılır.
Rakip çok yaklaştıysa ve fiziksel çatışma algısı, tehdit algısı ve korkunun üzerine çıktıysa, göz bebekleri küçülür, kulaklar daha da basıklaşır, bıyıklar gerginleşir. Tıslama, hırlama, uluma, bağırma gibi vokalizasyonlar başlar. Bu sırada genelde rakip kediyle burun buruna denebilecek bir mesafeye gelinmiştir. Gözler rakipten gelebilecek olası darbeler nedeniyle kısılır. Kedi yan yatıp tüm pençeleri ve ağzını tehdide göstererek aktif savunmaya hazırlanabilir.
Kedinizin keyfi yerindeyken, enerjisi fazlayken ve sizi oyuna ayartmaya çalışırken karşınızda yan durup, size bakıp, sırtını ve kuyruğunu kemer şeklinde kavislendirerek size doğru birkaç adım yan yan yürüyebilir. Kuyruk bazen biraz kabarmış da olabilir. Tamamen pozitif bir duygudurumu dahilinde, oyunsal bağlamlarda ortaya çıkan bir davranıştır ve "hadi oynayalım" olarak anlamlandırılabilir.
Bu duruma neden olan uyaranı ortamdan uzaklaştırabiliyorsanız hemen uzaklaştırmalı ve kedinizi rahatlayana kadar yalnız bırakmalısınız. Etkeni uzaklaştıramıyorsanız, tercihen taşıma çantası olmak üzere kedinize saklanabileceği bir yer sunup içine girerse, kapağını kapatıp yalnız kalabileceği bir hacme götürüp normal haline dönene kadar orada yalnız bırakmalısınız. Kediniz ani bir gürültü sonrasında (bir çanağın yere düşüp kırılması vb.) ya da camdan dışarı bakarken dışarıda bir kedi gördükten sonra ya da sebebini anlayamadığınız bir şekilde, evde normalde iyi geçindiği diğer kedinize (ya da başka bir pete) karşı bir anda agresifleştiyse bu, "yönü değişmiş agresyon" olabilir. Bu konu için "Kedilerde Saldırganlık" sayfamızdaki "Kedilerde Yönü Değişmiş Agresyon" başlığına bakabilirsiniz. (Aşağıdaki videoda köpeklere karşı savunma agresyonuyla ilgili beden dilini gösteren kedinin durumu budur. Büyük bir gürültü sonrasında normalde arasının iyi olduğu köpeklere ve sahibine karşı savunma agresyonu gösterir hale gelmiştir.)
Bu roldeki kedi tam olarak ya da büyük oranda rakibe dönüktür, yan durmaz. Rakibi genelde çömelmişken ya da daha aşağıda bir pozisyonda dururken kendisi daha diktir ve üstten bakar.
Gözler tamamen açıktır. Gözbebekleri küçülmüştür. Bakışlarını kaçırmadan doğrudan rakibe bakar.
Kulaklar hafif arkaya dönmüştür fakat kafaya basılmış bir pozisyonda değildir.
Bıyıklar gergin ve normalden daha öne doğru konumlanmışlardır, araları normale göre daha açıktır.
Kuyruk aşağı doğrudur; sağa sola savrulma hareketleri vardır. Normalden biraz daha kabarık olabilir.
Sırt kılları kabarmış olabilir.
Tıslama, hırlama, uluma gibi vokalizyonlar git gide artar. Arada bir ağız açıp kapamalar ve ani dudak yalamalar görülebilir.
Kedi atağa karar verdiği zaman rakibin üzerine tüm gücüyle atlayabileceği şekilde konumlanır. Mesafe azsa arkasını yere yaklaştırabilir.
Bu duruma neden olan uyaranı hemen ortamdan uzaklaştırmalısınız. Kavga başladıysa levha biçiminde bir eşyayla kedinizi kavga ettiği pet ya da insandan ayırmalısınız. Ayırmayı başardıktan sonra ya kedinizi ya da saldırdığı bireyi ortamdan uzaklaştırmalı ve kedinizi uzunca bir süre yalnız bırakmalısınız. Kediniz ani bir gürültü sonrasında (bir çanağın yere düşüp kırılması vb.) ya da camdan dışarı bakarken dışarıda bir kedi gördükten sonra ya da sebebini anlayamadığınız bir şekilde, evde normalde iyi geçindiği diğer kedinize (ya da başka bir pete) karşı bir anda agresifleştiyse bu, "yönü değişmiş agresyon" olabilir. Bu konu için "Kedilerde Saldırganlık" sayfamızdaki "Kedilerde Yönü Değişmiş Agresyon" başlığına bakabilirsiniz.
En yanlış yorumlanan kedi postürlerinden biridir; kesinlikle "işte şahane göbeğim, buyrun mıncıklayın, okşayın" demek değildir. Kedi bunu uyurken, dinlenirken ya da aktif bir şekilde sizin yakınlarınıza gelip yapabilir. Kedinin o an itibarıyla içinde bulunduğu çevrede güvenlik duygusunun çok yüksek olduğunun ve eğer bu duruşu bir kişiye yönelik gösteriyorsa o kişiye duyduğu güvenin yüksek olduğunun göstergesidir. Göbeğini okşayarak kedinizi güven ve huzur halinden rahatsızlık ve savunma haline sokmamanız çok daha doğru olacaktır.
Yavru kediler bu davranışı birbirlerini oyuna davet ederken de gösterebilmektedir; dolayısıyla sizi oyuna davet ediyor da olabilir.
Kediler buna benzer bir duruşu agonistik bağlamlarda da göstebilir. Rakibinin karşısında hafif yan bir şekilde yere yatarak tüm patilerini ona doğru tutar ve ona doğru bakarlar ve ağızlarını açarlar. "Daha fazla yaklaşma yoksa tüm silahlarımla mücadele etmek zorunda kalırsın." mesajı verilmiş olur.
Yavru kedilerin memeden süt çıkışını kolaylaştırmak için yaptıkları bir harekettir. Bu hareket birçok kedide yetişkinliğe taşınır. Kedi kendini iyi hissediyorken, çevresel güvenlik duygusu yüksekken ve rahatlamışken, yumuşaklığı belli seviyenin üzerinde bir yüzeye patileri temas ettiğinde bu davranış tetiklenebilir; oldukça yoğun bir mırlama da buna eşlik edebilir. Kediler bu davranışı sevdikleri insanların ya da diğer petlerin üzerinde de gösterebilir. Bu "yoğurma" hareketi sırasında birçok kedide tırnaklar da dışarı çıkar, dolayısıyla kedinizin tırnakları çok sivriyse o keyif alırken siz yaşadığınız acıyla birlikte karışık duygular yaşayabilirsiniz. Kedinizin tırnaklarını bu kadar sivrileşmeden keserseniz bu davranış ikiniz için de keyifli olabilir ya da kucağınıza bir tekstil koyabilirsiniz. (Kedinizi tırnak kesimini kabullenmesi için nasıl eğiteceğinizi öğrenmek için "Kedi Eğitimi" bölümündeki ilgili sayfamızdan faydalanabilirsiniz.) Bu davranışın engellenmemesi tavsiye edilir.
Kediler rakiplerine kendilerini daha büyük ve tehditkâr göstermek için ona doğru yan durup sırt ve kuyruk kıllarını kabartıp sırtlarını yukarı doğru kavislendirirler. Bu duruşu karşılarına bir anda çıkan ve ne olduğunu anlamadıkları bir şeye karşı ilk tepki olarak da gösterebilirler. Yavru kediler bunu evde kendilerini aynada görüp bir anda panikleyerek yapabilirler... (bkz. aşağıdaki video)
Evde pozitif bağlamlarda kediniz size bu duruşun oldukça benzer versiyonlarını sergileyebilir, sırt ve kuyruk kıllarındaki kabarıklık çok daha az ya da yoktur; amaç bambaşkadır: Sizi oyuna çekmek. (Bkz. yukarıdaki "OYUNA DAVET" başlığı)
Kulakların iç kenarının uçak kanatlarının ön kenarını andıran bir eğrisellikte yatay bir pozisyona gelmesidir. Agonistik bağlamlarda agresyon ve ajitasyonla ilgili bir davranıştır. (bkz. aşağıdaki video)
Normal şartlarda kürkten kirin, ölü kılların, parazitlerin ve kokuların temizlenmesine yarayan ve hayattakalımla ilişkili bu davranış, psikolojik bir yer değiştirme davranışı ya da altta yatan tıbbi bir problemle ilişkili olabilir. Kediler içinde bulundukları durumla ilgili belirsizlik hissettiklerinde, kaygı ya da tatminsizlik yaşadıklarında bir yer değiştirme davranışı olarak kendilerini yalayabilirler.
Hipertiroid ya da bir yerin ağrıması gibi tıbbi nedenlerle de kediler kendilerini yalayabilir; hatta bu yalamalar o kadar ileri gidebilir ki vücutta çıplak bölgeler oluşabilir.
Kedilerin birbirlerini yalaması, aynı sosyal gruptaki kediler arasında görülür. Sosyal bağları güçlendirmeye, statüyü güçlendirmeye, stres atmaya ya da grupsal koku profilini sağlamaya hizmet edebilir. (Bu noktada kokusal iletişimle iç içe geçer.) Agresif davranışlar için yer değiştirme davranışı olarak da çalıştığına dair bulgular olsa da genelde pozitif bağlamlarda gerçekleşen bir davranıştır.
Kediniz bazen sizi de yalayabilir; aranızın çok iyi olduğunu, size fazlasıyla güvendiğini ifade eden, bağ güçlendirmeye yönelik bir davranış olarak okuyabilirsiniz. Bazen cildinizde kedinizin olmaması gerektiğini düşündüğü bir kokunun olması da bu davranışı tetikleyebilir. Bu bağlamda amaç kokunun nötralize edilmesidir fakat daha geniş bağlamda bunu yapmak istemesi, sizi kendi sosyal grubunda görmesindendir. Aynı sosyal gruptaki kediler birbirlerine sık sık sürtünerek ve birbirlerini yalayarak ortak bir koku profili oluşturur ve bu profil korunur. Cildinizdeki yabancı koku bunu bozduğu için kediniz sorumluluk üstlenmiştir.
Sanatçı ve yazar Lili Chin tarafından kedilerin beden dillerini okumaya yardımcı olmak için hazırlanmış bu tabloyu yüksek çözünürlüklü olarak indirmek için "Faydalı Kedisel Şeyler" sayfamıza bakabilirsiniz. (Lisans: CC BY-NC-ND 3.0)
M. Walter. Die Körpersprache der Katze. (29 Nisan 2021). Erişim tarihi: 6 Mayıs 2022. Erişim kaynağı: SantaVet | Arşiv bağlantısı
P. Johnson-Bennett (2011). Think Like a Cat. ISBN: 978-0-14-311979-1. Yayınevi: Penguin Books
Cat Communication. (5 Ekim 2018). Erişim tarihi: 6 Mayıs 2022. Erişim kaynağı: iCatCare | Arşiv bağlantısı