KEDİ İÇİN NASIL PUZZLE BESLEYİCİ YAPILIR?

Kedinin mamaya ulaşması için zihinsel ve fiziksel bir çaba harcamasını gerektiren her türlü araca puzzle besleyici denebilir. Puzzle besleyiciler kediler için hem fiziksel hem de zihinsel olarak yararlıdır. Obezite, insanlara ya da diğer hayvanlara yönelik agresyon, aşırı gece miyavlamaları, insanlardan korkma, yüksek seslerden korkma, aşırı ilgi isteme davranışları, yanlış yerlere dışkılama, depresyon gibi çeşitli sağlık ya da davranış sorunlarının çözümünde bazen tek başına bazen başka yöntemlerle birlikte kullanıldıklarında faydalı oldukları bilimsel olarak gözlemlenmiştir*. (Daha fazla bilgi için “Evdeki Kedi” bölümünde, “Kediler ve Avcılık” sayfasında puzzle besleyicilerle ilgili başlığa bakabilirsiniz.) 

Puzzle besleyiciler sabit ve yuvarlanan besleyiciler olmak üzere ikiye ayrılır. Sabit olanlar, kedinin mamaya ulaşmasını zorlaştıran girinti, çıkıntı, delik ve haznelere sahiptir. Mama bunların aralarına ya da içlerine konur. Yuvarlanan besleyicilerde mama, üzerinde delikler olan kapalı bir haznenin içine konur. Kedi bu cismi yuvarladıkça üzerindeki deliklerden mama taneleri dışarı düşer. Bu deliklerin sayıları ve büyüklükleri ayarlanarak besleyicinin zorluk seviyesi değiştirilebilir.

Hayvanların tanıştırılacağı her yeni deneyimde olduğu gibi puzzle besleyicilerde de kolaydan başlanarak zora doğru gidilmelidir. Bu konuda hiç deneyimi olmayan bir kediyi puzzle besleyicilere alıştırmak için başlarda objeye en küçük bir hamlesinde mamaya ulaşması sağlanmalıdır. Yuvarlanan besleyicilerde bu, hazneye daha çok mama konularak, delik sayıları arttırılarak ve delikler büyütülerek yapılabilir. Kedi alışıp konuyu anladıkça ve mamaya rahatça ulaşır hale gelince puzzle’ın zorluk seviyesi aşama aşama yükseltilmelidir. Farklı tipte puzzle besleyicilerle yeterince tecrübesi olmuş bir kediye günlük mamasının tamamı çeşitli puzzle besleyiciler aracılığıyla verilebilir. Günlük mama, birkaç farklı puzzle besleyiciye paylaştırılıp bunlar evde farklı yerlere bırakılabilir. Oyuncaklar gibi puzzle besleyicilerin de belirli aralıklarla değiştirilmesi kedinin sıkılmasını engellemek açısından gereklidir.

Piyasada çeşitli modellerde puzzle besleyiciler bulunmaktadır. Bunlardan alabilir ya da kendiniz yapabilirsiniz. 

Hemen şimdi kolaylıkla yapabileceğiniz iki puzzle besleyici:

KEDİLER İÇİN RULO PUZZLE BESLEYİCİ:

• Bir tuvalet kağıdı rulosu alın. 

• Üzerine kullandığınız kuru mamanın tanelerinin boyutlarından biraz daha büyük, yüzeye eşit dağılmış birkaç delik açın. 

• Deliklerden bir mama tanesi rahatça geçsin ama iki tane geçemesin. 

• Rulonun bir ucunu katlayarak kapatın. Açık ucundan içeri bolca mama koyun, sonra o ucu da kapatın. Uçlardan dışarı mama çıkmadığından emin olun.

• Kediniz açken ruloyu önüne koyun. Deliklerden gelen kokudan etkilenip ruloya dokunacaktır. Dokunduğunda deliklerden mama düşmezse siz rulonun yanına 2-3 tane mama tanesi koyun. 

• Ruloya ilk temaslarının hepsinde kedinizi mamayla ödüllendirin. 

• Ruloyu yuvarlayıp mama düşürmeyi istikrarlı bir şekilde başardığını gördüğünüzde ödüllendirmeyi bırakabilirsiniz.

• Zorlaştırma: Kediniz bunu rahat yapar hale geldikten sonra deliklerin sayısını azaltarak, boyutlarını küçülterek, rulonun içine daha az mama koyarak, havlu kağıt rulosu, cips rulosu gibi farklı rulolar kullanarak, rulonun içine yuvarlanmasını zorlaştırmak için ağırlık arttırıcı cisimler koyarak puzzle’ın zorluk derecesini arttırabilirsiniz. Kademe kademe gitmeyi unutmayın. Kediniz bir aşamada istikrarlı bir başarı göstermeden puzzle’ı daha fazla zorlaştırmayın.

KEDİLER İÇİN PİZZA KUTUSUNDAN PUZZLE BESLEYİCİ:

• Pizza kutusu vb. ince bir kutu bulun.

• 4 yan yüzeyine kedinin patisini rahatça sokabileceği büyüklükte delikler açın.

• Kutunun üst yüzeyine de birkaç delik açın.

• Üstteki deliklerden kuru mamayı içeri dökün ve mamayı dağıtmak için kutuyu hafifçe sallayın.

• Bazı mama tanelerinin yanlara açtığınız deliklerin yakınlarına geldiğinden emin olun, hatta başlarda deliklerin etrafına da biraz mama koyun.

• Kediniz kutuya yaklaşıp öncelikle patisinin yetiştiği taneleri yiyecek fakat bunlar bittikten sonra uzakta kalan taneleri yiyebilmek için ya kutuyu iterek ya da üstteki deliklerden patisini sokarak kalan tanelerin yerlerini değiştirmeyi öğrenmesi gerekecek. Bunun için başlarda sizin yardımcı olmanız gerekebilir. Erişebildiği taneler bitince kediniz kutuya bakarken kutuyu elinizle hafifçe itin ve içerideki tanelerden bazılarının yan deliklere yaklaşıp tekrar kedinizin pati mesafesine girmesini hatta dışarı çıkmasını sağlayın. Kedinizin bu olayı gördüğünden emin olun.

• Kediniz zamanla erişemediği tanelere erişmek için deliklere kolunu sokarak çabalarken kutunun hareket edebildiğini zaten kendi de fark edecek ve uzaktaki tanelere ulaşmak için bunu yapması gerektiğini anlayacaktır.

• Kediniz bunu kolayca yapar hale geldikten sonra yan yüzlerdeki deliklerin sayılarını ve boyutlarını azaltarak puzzle’ı yavaş yavaş zorlaştırabilirsiniz.

* M. M. Delgado ve ark. (2016). Food puzzles for cats: Feeding for physical and emotional wellbeing. Journal of Feline Medicine and Surgery. DOI: 10.1177/1098612X16643753. | Arşiv Bağlantısı