Taşınma ve Seyahatlerde Kedinizle İlgili Dikkat Etmeniz Gerekenler

Kedili Yaşamda Seyahat vb. Geçici Ayrılıklar

Tatil vb. bir sebeple bir süreliğine evden ayrılıyorsanız ve evde de kimse kalmayacaksa kedilerinizi çaresiz kalmadığınız sürece bir yerlere bırakmayın ya da yanınızda götürmeyin. Böyle durumlarda kedi için en doğru çözüm evde bırakılması, bir profesyonelin ya da hayvansever bir yakınınızın düzenli olarak gelip (tercihen sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez) kedinizin temel ihtiyaçlarını karşılamasıdır. Kedi oltasıyla 15-20 dakika oyun ve kediniz seviyorsa beraber biraz zaman geçirmek de bu ihtiyaçlara dahildir. Böyle bir çözümde kedinizin yaşayacağı stres, tüm diğer çözümlere göre daha az olacaktır. 

İstisna: Kedinizi pozitif pekiştirme ve duyarsızlaştırma eğitimleriyle evden uzaklaşmaya, araçla seyahat etmeye, tasmada yürümeye, aşina olmadığı ortamlarda bulunmaya, yeni insanlarla ve hayvanlarla yakınlaşmaya ve yeni deneyimlere alıştırdıysanız o zaman kedinizi yanınızda da götürebilirsiniz. (Kedilere bunların hepsinin eğitimi verilebilmektedir. Daha fazla bilgi için "Kedi Eğitimi" bölümümüzden faydalanabilirsiniz.)

NOT: Kedilerin evde sorunsuz bir şekilde birkaç gün yalnız kalabileceği doğru değildir ve böyle yapmak başka riskler de içerir. Evde kedinizin alıştığı bütün rutinin değişmiş olması ve sizin ortadan belirsiz bir şekilde kaybolmanız kedinizde büyük bir stres yaratacak ve normalde göstermeyeceği davranışları gösterebilecektir. Böyle zamanlarda sağlık sorunlarının da ortaya çıkma ihtimali artar. Dolayısıyla her gün birinin eve gelip hem kedinizin rutinlerini devam ettirmesi (mutlaka her gün en az bir, tercihen iki kere yapılması gereken tuvalet temizliği, taze su ve mama, kedi oltasıyla oyun, pozitif sosyal etkileşim içeren zaman geçirme) hem de evde kedinizle ilgili olan ya da olmayan sıradışı bir durum olup olmadığını kontrol etmesi ve varsa zamanında gerekenleri yapması önemlidir. 

NOT: Kedinin günlük olarak sabahtan akşama yalnız bırakılması da doğru değildir. Kedi için anlamlı ve çekici hiçbir dinamik uyaran içermeyen "ölü" bir çevre ve buna ek olarak güvendiği insan ya da insanların yokluğu kedi için son derece olumsuz bir durumdur. Kedi sahibi olunca böyle bir düzende yaşamayı düşünenlerin iki kedi edinmesi daha doğru olacaktır. Bu kedilerin de aralarının mutlaka iyi olması gerekir.

Kedili Yaşamda Taşınmalar

Taşınmalar ve yeni bir evde yaşamaya alışmak da bölge sahiplenici bir tür olan kedi için çok stresli olaylardır; bu nedenle hassas bir şekilde yönetilmeleri gerekir. Burada planlanması gerekenler şu başlıklardır:

TAŞINMA GÜNÜNE KEDİNİN HAZIRLANMASI 

• Taşınma günü kedinizin hayatında taşıma çantasında en uzun süre kapalı kalacağı gün olabilir, dolayısıyla kedinizi taşıma çantasından keyif almaya, hiç değilse korkmamaya alıştırmalısınız. Kedinizin taşıma çantasını sevmesi ve bir "güvenli yer" olarak görmesi bu konu dışında da genel olarak önemli ve gereklidir. Bunun için "Kedi Eğitimi" bölümümüzdeki "Taşıma Çantasını Sevme" sayfasından faydalanabilirsiniz. 

• Taşınma gününden en az birkaç gün önce ilk kolilerinizi ortaya çıkarın, içlerine bir şey koymasanız bile etrafta birkaç boş koli olsun ve kedinizi bunları kullanabileceği şekilde oynatın. Yani taşınma gününe yakın, evinizin altını üstüne getirmeden önce kediniz kolilerin kendisi için eğlenceli şeyler olabileceğini anlasın ki evin bütün biçimsel hali değiştiğinde ve ortalıkta sadece koliler olmaya başladığında strese girmesin.

• Kediniz dışarı da çıkan bir kediyse taşınmaya yönelik evdeki çalışmalarınız başlamadan en az bir hafta önce kedinizi kalıcı olarak eve alın. Bunu yapmazsanız ve kediniz evdeki sıradışı durumlardan dolayı fazla strese girerse evi terk edebilir. Bu davranış kedinizin sizi yeteri kadar sevmediğini değil ama dayanılmayacak düzeyde strese girdiğini gösterir.

• Tüm çabalarınıza rağmen kedinizin strese girdiğini gösteren işaretler varsa evde etrafa ve kolilere sentetik kedi feromunu sıkabilirsiniz. Zamanınız ve koşullarınız uygunsa süreci uzatarak işleri daha yavaş bir tempoda sürdürebilirsiniz. 

• Taşınacağınız yer artık eski veterinerinize gitmeyeceğiniz anlamına geliyorsa kedinizin tüm tıbbi kayıtlarının doğru bir biçimde sizde olduğundan emin olun, eksikleri veterinerinizle görüşerek tamamlayın.

• Gideceğiniz yerde ilk günlerde acil bir durum olursa (taşınma gibi olaylar neden oldukları stres nedeniyle kedinizin bağışıklık sisteminin zayıflayıp sağlık problemlerine daha açık olması anlamına gelebilir) kedinizi hangi veterinere götüreceğinizi belirleyin, iletişim bilgilerini kaydedin.

• Taşınma günü kedinizin tasmasına takmak üzere yeni bilgilerin yazılı olduğu kimlik etiketini hazırlayın. Ev telefonu yerine cep telefonunuzun yazılı olduğundan emin olun.

• Evdeki aktivitenin arttığı son günlerde kedinizin rutinlerini bozmadığınızdan emin olun. Yemeklerini normal zamanında verin; en az her zamanki kadar ilgi gösterin ve daha fazla oynatmaya çalışın.

TAŞINMA GÜNÜ VE KEDİNİZ

• Öncelikle şuna karar vermelisiniz: Herhangi bir nedenden dolayı taşınma gününün keşmekeşi içinde kedinize sahip olamayacağınızı, hareketten ve gürültüden yalıtamayacağınızı düşünüyorsanız kedinizi bir arkadaşınıza ya da komşunuza bırakmanız daha iyi olabilir. Böyle bir durumda ideal olarak, kediniz siz tekrar gelip onu alana kadar tüm temel kaynaklarıyla birlikte kapısı kapalı bir odada kalmalıdır. Kediniz arkadaşınızı tanıyorsa ve sosyal etkileşim kurmak istiyorsa arkadaşınız arada bir girip kedinizle zaman geçirebilir, istekliyse oyun oynayabilir. Kediniz arkadaşınızı tanımıyorsa ve etkileşime istekli değilse tamamen yalnız bırakılması daha iyi olur.

• Kediniz sizle kalacaksa, sabah taşımacılar gelmeden önce onu tercihen normalde en fazla zaman geçirdiği, eşyalarının olduğu odaya kapatıp kitleyin. Odanın kapısına içerde kedi olduğunu, kapıya vurulmaması, eşya çarpılmaması, açılmaya çalışılmaması gerektiğini bildiren kocaman bir yazı yapıştırın. Odada tuvaleti ve gıdayı en uzak köşelere koyun. Saklanma yerleri olarak birkaç boş koli bırakın. Ara sıra girip kedinizi yoklayın ve 2'şer 3'er dakika da olsa kedi oltasıyla oynatıp ödül maması verin. Taşımacılar evin geri kalanını bitirdikten sonra kedinizi temel eşyalarıyla birlikte boşalan odalardan birine kapatıp kitleyin (bu geçişi yaparken kediniz taşıma çantasında olsun) ve çıktığı odayı taşımacılar en son iş olarak yapsın. Böylece kediniz aşina olmadığı ve kesinlikle tehdit edici bulacağı birçok uyarana karşı mümkün olduğunca yalıtılmış olacak.  

• Evden ayrılırken kedinizi çantasına koyun ve kendi aracınızla ve/veya yanınızda götürün. Bu süreçte, yani varış noktasında bir odaya kedinizi kitleyene kadar kedinizi çantasından kesinlikle çıkarmayın; kediniz aşırı stresli haliyle hiç beklemediğiniz bir reaksiyon gösterip kaçabilir ya da araçta tehlikeli durumlara neden olabilir.

• Yeni evinizde de bir odanın (tercihen kedinizin en çok zaman geçireceği oda olmasını planladığınız odanın) işini ilk önce bitirtin ve kedinizi tüm temel eşyalarıyla birlikte orada kitleyin. 

• Taşımacılar işlerini bitirip ayrılana kadar ara ara odaya girip kedinizle 2'şer 3'er dakika zaman geçirin. Oynamak istemeyebilir ama oltaya oynayacakmış gibi tepkiler veriyorsa fırsatı kaçırmayın ve oynatın. Bir süre için kedinizin yeni yaşam alanı bu oda olacak...

TAŞINMA SONRASI YENİ EVE KEDİNİN ALIŞTIRILMASI

• Yeni evinizi mümkünse taşınmadan önce kedi-güvenli hale getirmiş olmalısınız. Pencelerde gerekli güvenlik önlemlerinin alınması, hepsine kedi-güvenli tel gerilmiş çerçeveler ya da kedi-güvenli sineklikler takılması, kedinin sıkışabileceği, dışarı kaçabileceği yerlerin kapatılması, açık balkonların kedi güvenlik ağıyla kaplanması, balkon kapılarının kilitlenebilir olduğundan emin olunması... 

• Kedinizi yeni evde tüm temel eşyalarıyla birlikte kapadığınız odada bir süre bırakmalısınız. Bu kediye göre bir gün de sürebilir, çok daha uzun süreler de... Bu oda ilk etapta onun güvenli limanı olarak hizmet vererek stresinin ve korkusunun ortadan kalkmasına yarayacak, dolayısıyla eski evden aşinalığı olan ve sevdiği nesi varsa bu odada yer almalı. En başta da kokusunun en fazla sindiği, üzerine yattığı tekstiller ve güvenli yer niteliği kazanmış yatak, kutu, kedi ağacı vb. eşyalar...

• Günde en az 2 kez 15'er dakika kedi oltasıyla oyun rutininizi bu odada da sürdürmeye çalışın... Mümkünse bu süreçte daha fazla oynatın.

• Genel olarak, kedinizin eski evde kullandığı tüm eşyaları ve sahip olduğu tüm rutinleri (yemek zamanları, oyun zamanları, sizinle geçirdiği zamanlar, beraber yaptığınız şeyler...) yeni evinizdeki yaşamında ona sunmaya çalışın. Yaşam alanı değişmesine rağmen eski hayatındaki birçok şeyin burada da devam edebildiğini fark etmek stresini azaltmaya yardımcı olacaktır.

• Kediniz normal haline döndüğünde, bu bir gün de sürebilir, haftalar da, odanın kapısını açarak hiçbir müdahalede bulunmadan kendi istediği şekilde evi keşfetmesine izin verin. Bu ilk keşif sırasında evde başka bir hareketliliğin olmaması hatta mümkünse başka insanların ve köpeklerin olmaması iyi olur. 

• Kediniz evi keşfederken tuvaletinin nihai olarak duracağı yere kulllanıma hazır bir tuvalet koyun fakat güvenli limandaki tuvalet de orada olmaya devam etsin. Zaman içinde, diğer tuvaleti öğrendikten sonra, güvenli limandaki tuvaleti, orada tutmayı düşünmüyorsanız, her gün 1'er metre kaydıra kaydıra istediğiniz nihai yere götürebilirsiniz. Alıştığı yerden bir anda kaybolmaması önemli.

• Kedinizi bol bol kedi oltasıyla evde farklı yerlerde oynatın. Tedirginlik varsa önce sadece güvenli liman olan odada oynatın ve kedinizin ilerleyişine göre oyun alanını önce koridora sonra evin diğer alanlarına genişletin.

• Bu ilk dönemde, kedinizin kafasını (özellikle kulak önündeki az kıllı bölge, bıyıkların çıktığı bölge ve yanaklar) okşarken elinize pamuklu bir çorap geçirin ve bu çorapla ara ara evinizin farklı yerlerinde, kedinizin yüzü yüksekliğindeki kenar ve köşeleri silerek koku transferi gerçekleştirin. Kedinizin evde farklı yerlerde kendi kokusunu ya da rahatlatıcı kokuları alması evi benimsemesini, stresinin azalmasını kolaylaştırabilir.

• Kediniz daha önce dışarı çıkan bir kediyse artık tam bir ev kedisi olmasının zamanı gelmiş olabilir. Yeni evinizin içinde olduğu çevre kediniz için tamamen yabancıdır ve o çevredeki hayvanlar için de kediniz yabancıdır. Bu durum göze alınamayacak kadar çok risk demektir. Kedinizi dışarı salarsanız, hem çevredeki aşina olmadığı tehlikeler yüzünden hem de eski bölgesine dönmek isteyebileceği için bir daha eve dönmeme ihtimali her zaman olduğundan çok daha yüksek olacaktır. (Kedilerin binlerce kilometre mesafeden sahiplendikleri bölgeye geri dönebildikleri bilinmektedir.)