Öncelikle, evde kaç tane kediniz olursa olsun yeni bir kedi sahiplenmeyi düşünüyorsanız önce koşullarınızın yeni bir kediye uygun olup olmadığını iyi değerlendirmelisiniz:
Çok kedili bir ev yaşamının barış ve huzur içinde sürebilmesinin olmazsa olmaz koşulu bütün kedilerin kısırlaştırılmış olmasıdır. Bu konuyu çok kedili yaşama geçiş yapmadan planlamalısınız.
Evdeki kedilerinizde tıbbi ya da davranışsal herhangi bir sorun yaşıyorsanız bunları çözene kadar yeni kedi sahiplenmemelisiniz; bu sadece sorunlarınızı büyütecektir. Aynı şekilde, yenice bir kedi sahiplendiyseniz ve bu kedinin eve adaptasyon süreci tamamlanmadıysa, bu durumda da yeni bir kedi sahiplenmemelisiniz. Önce birinci kedi yeni yaşamına tamamen alışmalıdır.
Kediler, köpekler ya da diğer sosyal türler gibi türdeşleriyle sosyal etkileşimlere muhtaç değildir. Kediler bireysel olarak da, koloni yaşamı içinde de sağlıklı olarak yaşayabilir. Bireyler genetik yapılarına ve içine doğdukları ve gelişim döneminde etkilendikleri çevresel koşullara göre soliter olmaya ya da daha sosyal olan bir yaşama eğilim gösterebilir. Bazı bireyler ikisine de yatkın olabilir. Yani evdeki kedinizin sizinle kurduğu sosyal etkileşim onun için fazlasıyla yeterli olabilir ve bu şekilde mutlu olabilir. Eğer kediniz günün büyük bölümünü evde yalnız geçirmiyorsa, genel olarak aktifse, sağlıklıysa; böyle bir kedinin yanına yeni bir kedinin gelmemesi muhtemelen doğru karar olacaktır. Bazı kediler yanlarına hangi kediyi getirirseniz getirin, tanışma sürecini ne kadar iyi planlarsanız planlayın bölgesini paylaşmak istemeyebilir ya da kabul ediyor görünse bile zorunluluktan etmiş olabilir ve yeni düzende daha yüksek bir stres seviyesiyle, daha mutsuz bir kedi olarak yaşayacak olabilir. Böyle bir ihtimalin olduğunu bilmelisiniz.
Bölümün takip eden sayfalarında detaylarına girdiğimiz, yeni gelen kedinin en az birkaç gün yalıtılmış bir odada tüm kaynaklarıyla birlikte bulunmasını gerektiren tanıştırma sürecini uygulayabilecek misiniz?
Kediler bölge sahiplenici hayvanlar olduğu için evde birden fazla kedinin olması o kadar sayıda sahiplenilmiş bölgenin, büyük oranda ya da tamamen, çakışarak üst üste binmiş olması demektir. Bunun dış dünyada mümkün olabilmesinin tek yolunun kaynak bolluğu olduğunu kolonilerle ilgili bir önceki sayfamızda anlatmıştık. Aynı durum evde de geçerlidir fakat ev, dışarısına göre doğal olarak çok daha kısıtlı bir alandır; yani dışarıda barış içinde bir kolonide yaşayan kedilerin sahip olduğu hacimsel konfor, kediler için önemli olan uzaklaşma imkânları, enerji harcamayı teşvik eden dolaşım alanı ve çevresel uyaranlar evde yine de eksiktir. Bu nedenle çok kedili yaşamın gerektirdiği diğer koşulların hassasiyetle sağlanması ve bu eksik olan koşulların da bazı yöntemlerle telafi edilmesi iyice önemli hale gelir. Mesela, kaynaklarla ilgili bir kural olarak, her kaynaktan kedi sayısından bir fazla olması ve bunların da evde farklı yerlere dağılmış olması gerekir. Tuvalet örneği üzerinden gidecek olursak, iki kedili bir evde 3 adet tuvalet bulunmalı ve bunlar farklı yerlerde bulunmalıdır. Bu durum tüm temel kaynaklar için geçerlidir.. Koşullarınız böyle bir düzene uygun mu?
Unutmayın, yeni bir kedi sahiplenmeyi düşünüyorsanız ya da sokaktan bir kediyi kurtarmak istiyor da olsanız, öncelikle evdeki kedi ya da kedilerinizin koşullarının kötüleşmeyeceğinden, bunun için gereken yeni düzenlemeleri yapabileceğinizden emin olmalısınız. Yoksa, bir tane mutlu ve sağlıklı bir kedi yerine birkaç tane mutsuz ve sağlıksız kediye sahip olabilirsiniz.
Genel bir kural olarak, evdeki kedinizin kişiliğine ve "enerjisine" yakın bir kedi bulmanız iyi olur. Olgun yetişkin, yaşlı ya da belki bir sağlık sorunundan dolayı çeşitli hareket kısıtlılıkları olan kedinizin hayatına biraz hareket gelsin diye bir yavruyu ya da enerjisi yüksek bir kediyi almamalısınız. Bu, ilk kedinizin hareketlenmesine yaramayacağı gibi huzurunu kaçıran, stresini arttıran durumlar oluşturur. Yeni gelen kedi de enerjisini birlikte oynayarak harcayabileceği bir arkadaş bulamamış olur. Tersi de geçerlidir; yüksek enerjili, baskın özellikler gösteren bir kedinin yanına durgun, çekingen bir kedinin gelmesi, özellikle yeni gelen kedinin ezilmesine, kronik stres yaşamasına ve iyice pasifleşmiş bir yaşam sürmesine neden olabilir.
⚠️ Yeni sahipleneceğiniz kedi eğer yetişkin bir kediyse aşağı yukarı nasıl bir kişiliğe sahip olduğunu eski bakım verenlerinden ya da sokaktan alıyorsanız biraz gözlemleyerek anlayabilirsiniz. Yavru kedilerde bunu anlamak zordur.
⚠️ Yaşlı (11-14) ve özellikle çok yaşlı (15 ve üzeri) kedilerinizin yanına hiçbir yeni hayvan getirmemeniz genel olarak çok daha iyi olur.
S. L. H. Ellis ve ark. (2013). AAFM and ISFM Feline Environmental Needs Guidelines. Journal of Feline Medicine and Surgery. DOI: 10.1177/1098612X13477537. | Arşiv Bağlantısı
P. Johnson-Bennett (2020). Cat vs. Cat. ISBN-13: 978-0143135586 (ISBN-10: 0143135589). Yayınevi: Penguin Books
Feline Behavior Problems: Aggression (Güncelleme: Aralık 2016). Erişim tarihi: 14 Mart 2022. Erişim yeri: Cornell Feline Health Center. | Arşiv bağlantısı
Introducing Cats. (14 Mart 2025). Erişim tarihi: 01 Mayıs 2025. Erişim kaynağı: iCatCare | Arşiv bağlantısı